ఉగాది పండుగను తెలుగువారు కన్నడిగులు కొత్త సంవత్సరారంభంగా జరుపుకుంటారు. చైత్ర శుద్ధ పాడ్యమి రోజున వచ్చే ఉగాది, వసంత ఋతువులో ప్రకృతిలో కొత్త తేజాన్ని తెస్తుంది. పచ్చటి చెట్లు, మామిడి తోటలు, మల్లెలు త్రాగే వెన్నెలతో ప్రకృతి ఎంతో అందంగా ఉంటుంది.
ఈ రోజును "నూతన సంవత్సర దినోత్సవం" గా జరుపుకోవడం పూర్వకాలం నుండి వస్తున్న ఆచారం. పురాణాల ప్రకారం, బ్రహ్మదేవుడు ఈ రోజున సృష్టిని ప్రారంభించాడని చెబుతారు. అష్టముఖ బైరవుని జన్మదినంగా కూడా ఈ రోజును భావిస్తారు.
కుటుంబంలో ఆచరించే కార్యక్రమాలు
1. మంగళస్నానం: ఉదయాన్నే నూనె రాసుకుని స్నానం చేసి, శుభ్రంగా కొత్త బట్టలు ధరించడం.
2. గృహశుభ్రత: ఇంటిని శుభ్రంగా ఊడ్చి, మామిడాకు తోరణాలు కట్టడం.
3. పూజలు, పంచాంగ శ్రవణం: దేవుడిని పూజించి, పండితుల ద్వారా కొత్త సంవత్సరం ఫలితాలను వినడం.
4. ఉగాది పచ్చడి తినడం: ఈ పండుగకు ప్రత్యేకత కలిగిన ఉగాది పచ్చడి(తీపి, పులుపు, చేదు, కారం, వగరు, ఉప్పు రుచుల సమ్మేళనం) తినడం.
5. సంవత్సర పేరు ప్రకారం శుభాశుభాలు తెలుసుకోవడం: ప్రతి సంవత్సరం వేర్వేరు పేర్లు కలిగి ఉంటాయి. వాటి ద్వారా భవిష్యత్‌ను ఊహించడం.
6. పెద్దల ఆశీస్సులు తీసుకోవడం: కుటుంబ పెద్దల ఆశీస్సులు తీసుకుని, స్నేహితులను శుభాకాంక్షలు తెలియజేయడం.
7. దానం, పుణ్య కార్యాలు: అవసరమైన వారికి దానం చేయడం, గోవులకు ఆహారం పెట్టడం.
ఉగాదికి ప్రత్యేకమైన వంటలు
1. ఉగాది పచ్చడి (చింతపండు, బెల్లం, మామిడి కాయ, మిర్చి, ఉప్పు, వేప పూత కలిపి తయారు చేసినది)
2. మామిడి పులిహోర
3. బొబ్బట్లు / పూర్ణ పోళీలు
4. అరిసెలు
5. పులగం
6. పాయసం
7. అప్పాల్లు, వడియాలు
ఉగాది పండుగ అనేది కొత్త ఆరంభాలకు ప్రతీక. ఇది గడిచిన సంవత్సరాన్ని వెనక్కి చూసి, కొత్త ఆశలతో ముందుకు సాగే సందర్భం. ఈ పండుగ మనకు జీవితంలో ఉండే అన్ని రుచులను గుర్తుచేస్తుంది—ఉగాది పచ్చడిలో ఉండే తీపి, చేదు, పులుపు, కారం, ఉప్పు, వగరు రుచులు మన జీవితంలోని అనేక అనుభవాలను象徴ంగా సూచిస్తాయి.
ఈ రోజున మనం పాత కోపాలను, అసంతృప్తులను, విభేదాలను మర్చిపోతూ, కుటుంబ సభ్యులతో, స్నేహితులతో, సమాజంతో మమేకమవ్వాలి. కొత్త ఆశయాలను, లక్ష్యాలను సెట్ చేసుకుని, మరింత ఉత్తమంగా జీవించేందుకు సంకల్పించుకోవాలి.
ఇది కుటుంబ సమాగమాల పర్వదినం. పిల్లల నుండి పెద్దల వరకు అందరూ ఒక్కచోట చేరి ఆనందంగా గడిపే శుభ సందర్భం. ఉగాది మనకు "గతం నుండి పాఠాలు నేర్చుకుని భవిష్యత్తును మెరుగుపరచుకోవాలి" అని తెలియజేస్తుంది.
